ผมนั่งคิดงานต่างๆ ซึ่งผมกำลังคิดจะขยายงาน ในโลกของ Real World Assets อันที่จริงสิ่งเหล่านี้ตอนนี้ก็มีกลุ่มอย่างเช่น Blackrock และ J.P. Morgan ก็คิดทำแบบเดียวกับผมเหมือนกัน แต่คนละ Assets ครับ เรื่องนี้จะกลายมาเป็น New Financial World ตัวใหม่ครับ มันอาจจะซับซ้อนไปหน่อย ผมว่าเพื่อนๆคงยังตามไม่ทันแน่นอนครับ เอาเป็นว่าวันนี้ผมอยากคุยเรื่องของธุรกิจใหม่ๆที่น่าจะเกิดขึ้นในโลกนี้ และประเทศไทยก็คงหนีไม่พ้นสิ่งเหล่านี้ครับ ผมยืนยันครับว่าประเทศไทยไทยจะต้องมีธุรกิจนี้เป็นธุรกิจหลักในอนาคตครับ ฟังธง ครับ ดังนั้นเพื่อนๆที่กำลังมองหาโอกาสทำธุรกิจใหม่ ก็ลองฟังดูครับ พวกโรงสี หรือ ขายกระเป๋าอะไร ก็ลองฟังดู เผื่อจะเริ่มธุรกิจใหม่ไว้รองรับหรือเสริมธุรกิจเก่าๆ ที่ทำอยู่ ก็น่าจะดีนะครับ

เข้าเรื่องกันเลยดีกว่านะ ผมเริ่มที่จะทำนายว่า อะไรจะเกิดขึ้นในอนาคต และผมก็ศึกษา (ตามนิสัยเสียของผมอยากรู้ไปทุกเรื่อง) ก็พบสิ่งที่ผมคิดก็น่าจะเป็นประเด็นในปัจจุบันนี้ครับ ผมจึงจะแชร์ความรู้นี้ให้กับเพื่อนๆ ครับ เรามาคุยกันเลยนะครับ เราทำนายว่า จะเกิดเหตุการณ์ 2 อย่างนี้ คือ

1. ร้านอาหาร Fast Food ส่วนใหญ่จะเริ่มยกเลิกการรับประทานอาหาร ในร้าน พวกนั่งในร้านสั่งหนึ่งแก้ว นั่งไปหนึ่งวัน สอนหนังสือ ติวหนังสือกัน สิ่งเหล่านี้จะหมดไปแล้วครับ
2. ร้านเหล่านี้จะเริ่มให้บริการสำหรับ drive in และ/หรือ take home ภายใน 10 ปี ที่จะมาถึงเท่านั้น

ประโยชน์ที่เพิ่มขึ้นของการรับประทานอาหารในร้าน in-store กําลังกลายเป็นสิ่งที่นิยมชมชอบน้อยลงอย่างรวดเร็วเนื่องจากปัจจัยหลายประการ เท่าที่ผมรวบรวมมาให้เพื่อนเข้าใจง่ายๆ ดังนี้

การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผู้บริโภค เรามาดูว่ามันเปลี่ยนแปลงอย่างไรครับ

ก. การเพิ่มขึ้นของ Takeout และการจัดส่ง อาทิ เช่น Grab หรือ Robinhood เป็นต้น ผู้บริโภคชอบความสะดวกสบายของตัวเลือกซื้อกลับบ้าน หรือ การจัดส่งมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งตั้งแต่การระบาดใหญ่ของ COVID-19 แอปอย่าง UberEats, DoorDash และ GrubHub ในประเทศสหรัฐฯ ทําให้พวกเขาสั่งอาหารได้ง่ายกว่าที่เคยโดยไม่ต้องออกจากบ้าน เพื่อนๆ ผมหลายคนก็ติดการสั่งอาหารมาทานที่บ้านกันมากครับ อาหารเย็น นึกอะไรไม่ออก ก็เปิดมือถือดู แล้วก็สั่งเลย ที่สำคัญคือ ได้ร้านดังๆโดยไม่ต้องรอคิวก็ได้ทานแล้ว…ไม่เหมือนเพื่อนบางคนครับ ชอบแวะร้าน KFC หรือ McDonald’s สั่งแบบ drive in ไว้ทานบนรถ ขณะขับกลับบ้านต่างจังหวัด อย่างไรก็ตาม พวกเขาก็ไม่นิยมนั่งทานในร้านเช่นกัน

ข. Ghost Kitchens ซึ่งเป็นร้านอาหารที่ให้บริการเฉพาะการจัดส่งหรือซื้อกลับบ้านโดยไม่มีตัวเลือก dine-in กําลังได้รับความนิยมและคุ้มค่ามากขึ้น ในไทยเริ่มมีให้บริการแล้วนะ แต่คนยังไม่ค่อยรู้จัก ผมคิดว่าธุรกิจนี้น่าเป็นธุรกิจที่น่าสนใจในการทำมากธุรกิจหนึ่งในขณะนี้ครับ … ลองพิจารณาดูครับ ผมยังอยากทำธุรกิจนี้เลย … ไว้จะคุยลึกให้ฟังนะ … น่าสนใจมากครับ …สำหรับคนที่เบื่องานประจำ…หรือ หางาน sideline ทำที่บ้าน

ค. แนวโน้มการทํางานจากที่บ้าน: work from home ก็เป็นสาเหตุหลักๆ ให้คนไม่อยากไปไหน เพื่อนผู้หญิงของผมหลายคนไม่อยากไปไหน ที่ไม่อยากก็เพราะไม่อยากแต่งตัว และออกไปหาอาหารทาน เขาบอกผมว่า เบื่อต้องมาเลือกเสื้อผ้า แต่งหน้า แต่งตา ออกไปไม่นานก็กลับแล้ว สู้สั่งมารับประทานที่บ้านดีกว่า ขณะที่รอ ก็ทำงานไปด้วยดีกว่าเยอะ .. ก็จริงนะ

ดังนั้นเมื่อผู้คนทํางานจากที่บ้านมากขึ้น ความต้องการรับประทานอาหารในร้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเวลาอาหารกลางวันจึงลดลง ช่วงพักกลางวันในสํานักงานและการรับประทานอาหารหลังเลิกงานไม่ใช่ตัวขับเคลื่อนหลักสําหรับการเดินเท้าในหลายพื้นที่อีกต่อไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศไทยที่มี หน้าฝน กับ หน้าร้อน ดังนั้นการสั่งอาหารมารับประทานในบ้าน หรือ ในที่ทำงาน จึงจะเป็นตัวเลือกหลักๆในอนาคต อีกทั้ง ไม่อยากไปนั่งรอ หรือ หาที่นั่งไม่ได้ หรือ ไม่ต้องเจอผู้คนมากมาย ก็เป็นสาเหตุหลักครับ

การแข่งขันที่เพิ่มขึ้น

ก. ร้านอาหารดั้งเดิม ตามตรอก ตามซอย เริ่มให้บริการอาหารออนไลน์และเดลิเวอรี่มากขึ้น การเพิ่มขึ้นของร้านอาหารออนไลน์และเดลิเวอรี่ทําให้การแข่งขันเริ่มรุนแรงขึ้น เพราะร้านดั้งเดิมข้างถนนที่มีศักยภาพเข้ามาในวงจรมากขึ้น อีกทั้งธุรกิจเหล่านี้มักมีต้นทุนค่าโสหุ้ยที่ต่ำกว่าและสามารถเสนอราคาที่แข่งขันได้ ดังนั้นร้านอาหารแบบดั้งเดิมหลายแห่งกําลังขยายบริการจัดส่งและซื้อกลับบ้านเพื่อแข่งขัน ดังนั้น สิ่งเหล่านี้กำลังลดความเสียเปรียบของการรับประทานอาหาร in-store หรือร้านอาหารดังๆ เช่น KFC Burger King หลายวันก่อนผมไปทานอาหารกับเพื่อน ยังเกริ่นให้เขาฟังว่า อยากทำธุรกิจรวบรวมร้านอาหารดังๆ มาไว้ที่เดียวสำหรับการสั่งไปรับประทานที่บ้านหรือที่ทำงาน แต่ไม่มีนั่งที่ร้านแล้วครับ ถ้าทำเช่นนี้ผมควบคุม คุณภาพ ราคา และความรวดเร็วได้ .. ผมคุม logistics ได้หมดครับ … น่าสนใจไหมละ ผมมี Applications ให้สั่งด้วยนะ จ่าย online เป็นเงินได้ทุกสกุล แม้แต่ cryptocurrency ด้วยครับ

ข. ชุดอาหารและอาหารที่เตรียมเป็นชุดๆ รายการนี้เป็น concepts ใหม่ ที่ผมก็อยากทำในประเทศไทยมากเลย เช่นกันครับ กล่าวคือ ในปัจจุบันนอกจากที่ผมกล่าวข้างต้นเวลาดึกๆหรือเช้ามากๆ เวลาเราอยากทานอะไร เรามักจะไปร้าน 7/11 ใช่เปล่า เราก็มักได้ยินคนบ่นว่า อาหารไม่ได้คุณภาพ หรือไม่ก็อาหารทำสำเร็จรูปรสชาติ ไม่ค่อยอร่อย หรือเหตุผลอย่างอื่นผมก็ไม่ทราบได้ แต่ที่ผมอยากทำมันคล้ายกับ ร้านอย่างเช่น Blue Apron และ HelloFresh รวมถึงร้านขายของชําที่ให้บริการอาหารที่เตรียมไว้ มีทางเลือกในการรับประทานอาหารนอกบ้าน ผู้บริโภคที่กําลังมองหาอาหารที่มีคุณภาพ สามารถเลือกใช้บริการเหล่านี้ได้ ซึ่งเหมาะสมกับปัญหาสุขภาพเฉพาะตัวของเรามากกว่าที่เขาทำเพื่อทุกคน โดยเขาประเมินว่าทุกท่านที่ซื้อรับทาน สุขภาพเหมือนกันหมด ซึ่งไม่จริงใช่เปล่า เพื่อนหญิงของผมเป็นภูมิแพ้อย่างแรง ไม่ชอบหวาน และไม่ชอบสารกันบูดในอาหาร ดังนั้นหากให้ไปซื้อทานตามร้าน 7/11 ผมว่านางคงทำไม่ได้แน่ ข้อจำกัดอย่างนี้ สิ่งที่ผมเล่าจะตอบโจทย์ของนางทันทีครับ

ต้นทุนการดําเนินงานที่เพิ่มขึ้น

ก. ต้นทุนแรงงาน : การจ้างและรักษาพนักงานสําหรับการบริการให้มีรับประทานอาหารในร้านมีความท้าทายและมีราคาแพงมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีการเพิ่มค่าแรงขั้นต่ำที่สูงขึ้นหรือการขาดแคลนแรง อีกทั้งผลประโยชน์ของพนักงาน การฝึกอบรม และการจัดการ ล้วนแต่เป็นการเพิ่มต้นทุนการดําเนินงานในการบํารุงรักษาบริการรับประทานอาหารในร้านทั้งสิ้น

ข. อสังหาริมทรัพย์และสาธารณูปโภค : ค่าใช้จ่ายในการบํารุงรักษาพื้นที่รับประทานอาหารทางกายภาพ รวมถึงค่าเช่า ค่าสาธารณูปโภค และการบํารุงรักษา อีกทั้งค่ารักษาความสะอาด ยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ร้านอาหารหลายแห่งพบว่าการลดค่าใช้จ่ายและมุ่งเน้นไปยังตัวเลือก อย่างเช่น การจัดส่งและซื้อกลับบ้านนั้นให้ผลคุ้มค่ากว่า ซึ่งต้องการพื้นที่น้อยลงและค่าโสหุ้ยที่ลดลง

การเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์

ก. การเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล : ในปัจจุบันนี้ร้านอาหารหลายแห่งเริ่มมีการลงทุนมากขึ้นในระบบการสั่งซื้อดิจิทัล โปรแกรม Royalty ของลูกค้า และการตลาดออนไลน์เพื่อดึงดูดและรักษาลูกค้าโดยไม่ต้องพึ่งพาการรับประทานอาหาร in-store อีกต่อไป เทคโนโลยีเหล่านี้ยังช่วยปรับปรุงการดําเนินงาน ลดความต้องการพื้นที่รับประทานอาหารขนาดใหญ่และพนักงานจำนวนมากได้อย่างกว้างขวาง

ข. การปรับตัวให้เข้ากับโมเดลใหม่ : ร้านอาหารบางแห่งใช้โมเดลไฮบริด ซึ่งพวกเขาให้บริการอาหารในร้าน in-store ในพื้นที่ที่จํากัด ในขณะที่เน้นที่การปรับปรุงบริการซื้อกลับบ้านและบริการจัดส่งให้มากขึ้น ส่วนร้านอาหารจำพวก Pop-up และประสบการณ์การรับประทานอาหารชั่วคราวก็กําลังเป็นที่นิยมเช่นกัน โดยมีตัวเลือกการรับประทานอาหารที่ไม่เหมือนใครโดยไม่มีภาระผูกพันระยะยาว

พอพูดมาถึงจุดนี้ เพื่อนๆ คงอยากทราบแล้วว่า รายชื่อเครือข่ายระดับชาติที่วางแผนจะเลิกใช้การรับประทานอาหารในร้านมีอะไรบ้าง เท่าที่ผมค้นคว้ามาได้ ก็มีรายชื่อดังนี้ (แต่ผมไม่ confirm ว่า มันจะใช่ไปทั้งหมดนะ ครับ)

Taco Bell, Panera, Burger King, Portillios, McDonalds, KFC, Chipotle, Wingstop, Jimmy Johns and many more

ในประเทศสหรัฐอเมริกานั้นเท่าที่ค้นหามาได้ ก็พบว่าสําหรับร้านอาหาร sit-down แบบสบายๆ ส่วนใหญ่ที่มี drive-thru เช่น Red Lobster… พวกเขากําลังมีปัญหาใหญ่อย่างมากในหลายมลรัฐ ซึ่งมีความเป็นไปได้ว่า อาจจะต้องเลิกรากันไปเสียส่วนใหญ่ ทำให้ผมนึกถึงสาขาของบริษัทฯเหล่านี้ในไทยว่าในที่สุดก็คงจะหมดไป หรือถอนตัวไป ดังนั้นสิ่งที่ผมคิดว่าจะมาแทนที่ก็คือ แนวความคิดของธุรกิจใหม่ที่ผมพูดไว้ในตอนต้นไงครับ

กิตติ ปิณฑวิรุจน์​ / เขียนบทความ